Τι ισχυρίζεται η ΕΒΗΕ και ο μηχανολόγος ηλεκτρολόγος μηχανικός κ.Π.Μιχαλόπουλος και τι απαντά ο κ. Α.Ευθυμιάδης, επιμελητής της επιστημονικής επιτροπής ειδικότητας μηχανολόγων του ΤΕΕ.
Ενστάσεις και ανάγκη διευκρινήσεων προκάλεσε το άρθρο του κ. Απόστολου Ευθυμιάδη (δρ. μηχανικού ΜΙΤ, διπλωματούχου μηχανολόγου ηλεκτρολόγου ΕΜΠ, επιμελητή της επιστημονικής επιτροπής ειδικότητας μηχανολόγων του ΤΕΕ και ενεργειακού συμβούλου της ΠΟΜΙΔΑ) που δημοσιεύτηκε στο «Θ» του τεύχους Νοεμβρίου 2018, το οποίο άρθρο αφορούσε το κόστος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης σε θερμοδοχεία (μπόιλερ), ανάλογα με το μέσο θερμότητας.
Οι τιμές που ανέφερε στο άρθρο του ο κ. Ευθυμιάδης αφορούσαν το κόστος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης με φυσικό αέριο, με αντλία θερμότητας, με λέβητες βιομάζας, πέλετ και θρυμμάτων ξύλου, καθώς και με ηλιακούς θερμοσίφωνες.
Σύμφωνα με την Ένωση Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας (ΕΒΗΕ), για όλα σχεδόν τα συστήματα υπολογίστηκε σαν κόστος ζεστού νερού από τον κ. Α. Ευθυμιάδη μόνο το κόστος καυσίμου, ενώ αυτό δεν ίσχυσε για τα ηλιακά συστήματα, τα οποία έχουν μηδενικό κόστος καυσίμου, αλλά επιλέχτηκε να υπολογιστεί κόστος εξοπλισμού 230 ευρώ ανά τ.μ., με απόσβεση σε 5 χρόνια και απόδοση 550 kWh / έτος, ανεβάζοντας το κόστος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης των ηλιακών συστημάτων σε 8,3 λεπτά ανά kWh και δημιουργώντας έτσι λανθασμένη εικόνα.
Στους υπολογισμούς δεν ελήφθησαν υπόψη, σύμφωνα με την ΕΒΗΕ, οι απώλειες θερμότητας σε κανένα από τα συστήματα εκτός του ηλιακού, με αποτέλεσμα να εξιδανικεύονται οι συνθήκες απόδοσης και λειτουργίας τους. Για παράδειγμα, στην αντλία θερμότητας χρησιμοποιήθηκε το COP για τον υπολογισμό της απόδοσης.
Ο εποχιακός βαθμός απόδοσης (SPF, ο οποίος δείχνει τη ετήσια απόδοση της αντλίας θερμότητας σε μια ιδανική εγκατάσταση) θα ήταν σαφώς χαμηλότερος, σύμφωνα με την ΕΒΗΕ, ενώ το σύνηθες είναι η ισχύς της αντλίας να είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από την απαιτούμενη στο κάθε κτίριο (υποδιαστασιολόγιση ή υπερδιαστασιολόγιση), ώστε τελικά στην πράξη η απόδοση να είναι ακόμη χαμηλότερη.
Το ίδιο ισχύει και για τους λέβητες αερίου ή πετρελαίου, σύμφωνα με την ΕΒΗΕ, η οποία θεωρεί ότι ο καταλληλότερος τρόπος να συγκρίνουμε τις εναλλακτικές επιλογές είναι το συνολικό κόστος της θερμότητας (LCOH). Ακολουθώντας τη διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδο που προτείνεται από τη IEA-SHC (International Energy Agency-Solar Heating and Cooling), η ΕΒΗΕ αναφέρει ότι το κόστος της kWh από ηλιακό θερμοσίφωνα στη χώρα μας είναι μεταξύ 0,02 - 0,04 ευρώ ανά kWh, ανάλογα με το μέγεθος και τον τύπο (φυσικής ροής ή βεβιασμένης ροής). Η τιμή αυτή έχει υπολογιστεί με διάρκεια ζωής του συστήματος για 20 χρόνια και με ενεργειακή απολαβή 683 kWh/m2 ανά έτος, όπως υποστηρίζει η ΕΒΗΕ.
Στον αντίποδα των επισημάνσεων της ΕΒΗΕ, ο αρθρογράφος κ. Α. Ευθυμιάδης υποστήριξε ότι ο περιορισμός του χώρου απέτρεψε την εκτενή ανάλυση του κόστους παραγωγής ζεστού νερού χρήσης, περιορίζοντάς την πρωτίστως στο τίμημα του καυσίμου, ενώ το μέγεθος του κεφαλαίου εξετάστηκε μόνο στην περίπτωση των ηλιακών θερμοσιφώνων (αφού στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει τίμημα καυσίμου) και των αντλιών θερμότητας (αφού το κεφάλαιο είναι σημαντικό και δεν δύναται να αγνοηθεί).
Σε ό,τι αφορά τα ηλιακά θερμοσιφωνικά συστήματα, το τίμημα αναγκαστικά, σύμφωνα με τον κ. Α. Ευθυμιάδη, περιέλαβε μόνο τη συνιστώσα κεφαλαίου, αφού δεν υφίσταται συνιστώσα καυσίμου. Στην περίπτωση αυτή ελήφθη υπόψη καταναλωτικό δάνειο με επιτόκιο ε=9% για περίοδο αποπληρωμής Ν=7 έτη, δηλαδή με τοκοχρεολύσιο που δίνεται από τον τύπο:
ΤΚ = Δ ε. (1+ε)Ν /[(1+ε)Ν – 1] = 0,2 Δ.
Επίσης, ελήφθη ετήσια ηλιακή απολαβή ίση με 550 kWh/m2 έναντι μίας μέσης τιμής των 630 kWh/m2, λαμβάνοντας υπ’ όψη τόσο τη μερική χρήση των ηλιακών κατά τη διάρκεια του έτους όσο και τα ψυχρότερα κλίματα στη βόρεια Ελλάδα.
Εκτός όμως από την ΕΒΗΕ, την απορία του εξέφρασε με επιστολή του στο «Θ» και ο κ. Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, μηχανολόγος ηλεκτρολόγος μηχανικός ΜΒΑ, από την εταιρεία Newton Solar Systems, γιατί ο κ. Α. Ευθυμιάδης αναφέρεται στο κόστος δανεισμού του ηλιακού θερμοσίφωνα και όχι της αντλίας θερμότητας.
Σύμφωνα με τον κ. Α. Ευθυμιάδη, οι αναφερόμενες από την ΕΒΗΕ τιμές 2 έως 4 λεπτών ανά kWh για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης από ηλιακά είναι υπερβολικά χαμηλές και αναπόδεικτες. Ακόμα και στην περίπτωση που γίνει αποδεκτή η αναφερόμενη από την ΕΒΗΕ ετήσια ηλιακή απολαβή του ηλιακού των 683 kWh/m2, το τίμημα της παραγόμενης κιλοβατώρας ζεστού νερού χρήσης υπολογίζεται σε 6,7 λεπτά/kWh.
Ως προς την αντλία θερμότητας, σύμφωνα με τον κ. Α. Ευθυμιάδη, ελήφθη εποχιακός βαθμός αποδόσεως (SCOP) ίσος με 3,4, ο οποίος ανταποκρίνεται σε μία αντλία θερμότητας υψηλών θερμοκρασιών. Όπως αναφέρει ο κ. Ευθυμιάδης, απέφυγε τη χρήση του όρου SCOP και κατέφυγε στη χρήση του όρου COP όχι από άγνοια αλλά για λόγους οικονομίας χώρου και περιορισμού των επεξηγήσεων, ενώ η τιμή του 3,4 είναι ορθή και δεν είναι εύκολο να βελτιωθεί περαιτέρω.
Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Α. Ευθυμιάδη, με προσεκτική παρατήρηση του άρθρου του που δημοσιεύτηκε στο τεύχος «Θ» Νοεμβρίου, διαπιστώνεται ότι το ηλιοθερμικό σύστημα υπερτερεί οικονομικά έναντι των υπολοίπων, αφού η τελική τιμή των 8,3 λεπτών/kWh είναι σαφώς ανταγωνιστικότερη της αντλίας θερμότητας, η οποία εκτιμήθηκε στα 10 έως 15 λεπτά/kWh, όταν η προμήθεια περιλαμβάνει όχι μόνο το θερμοδοχείο αλλά και την ίδια την αντλία θερμότητας.
